หยีน้ำ Pongamia pinnata (L.) Pierre
ชื่อพ้อง : Millettia pirnata (L.) Panigrahi
วงศ์ : FABACEAE
ชื่ออื่น : กายี, ราโยด (ใต้); ปากี้ (มลายู-สงขลา); หยีทะเล
เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก-กลาง สูง 5-15 เมตร เรือนยอดแผ่กว้าง ลำต้นมักคดงอ แตกกิ่งมาก เปลือกเรียบ สีเขียวแกมน้ำตาล ถึงน้ำตาลเทาคล้ำ
ใบ เป็นใบประกอบชั้นเดียว ยาว 10 – 20 ซม. เฉพาะก้านใบยาว 3-5 ซม. เป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงสลับใบย่อย 5 – 7 ใบ เรียงตรงข้ามกัน และที่ปลายก้านอีก 12 ใบ ใบย่อยรูปไข่ รูปขอบขนานหรือ รูปขอบขนานแกมรี ขนาด 3 – 10 x 5 – 15 ซม. เรียงจากเล็กไปหาใหญ่ ปลายใบเรียวแหลมฐานใบสอบ ขอบใบเรียบ ผิวใบเกลี้ยงทั้งสองด้านเส้นใบ 8-10 คู่ ก้านใบย่อยยาว 0.7-1 ซม.
ดอก ออกเป็นช่อตามง่ามใบ แบบช่อกระจะ แต่ละช่อยาว 10-20 ซม. ประกอบด้วยดอกจำนวนมาก ดอกสีขาวก่อนที่จะเปลี่ยนเป็นสีชมพู วงกลีบเลี้ยงรูปถ้วย วงกลีบดอกรูปวงกลม ยาว 1-1.5 ซม. ออกดอกเดือนมกราคม-พฤษภาคม
ผล เป็นฝัก หนา โป่งออก รูปขอบขนาน โค้งเล็กน้อย ขนาด 2.5-3 x 5-7.5 ซม.ปลายฝักมีจะงอยสั้นๆ ผลเกลี้ยง เมื่อแก่สีน้ำตาล ไม่แตก มี 1-2 เมล็ด เมล็ดสีแดงคล้ำรูปโล่แกมรูปขอบขนาน ยาว 1.5 x 2 ซม. ผลแก่ประมาณเดือนกรกฎาคม – ธันวาคม พบตามริมชายฝั่งแม่น้ำใกล้ทะเล บริเวณที่ดินเป็นดินร่วนปนทราย
สรรพคุณ : แก้ปวดฟัน รักษาแผลในปาก แก้รำมะนาดเลือดออกตามไรฟัน แก้ไข้ โรคขาดสารอาหารในเด็ก แก้หิดด้าน รักษาโรคผิวหนัง
วิธีการปรุงยา :
เปลือก ต้มผสมอมบ้วนปาก
เปลือก ทุบแล้วต้มผสมน้ำ อาบให้เด็ก
เปลือก ตำให้ละเอียด ทาบริเวณที่เป็น รักษาโรคผิวหนัง
ปลูกถวายเป็นพุทธบูชา :- โดย คุณกัญญา ฤดีจรูญรุ่ง และครอบครัว 11 มีนาคม 2565
พันธุ์ไม้ :- จากสวนนงนุชพัทยา และปลูกไว้ในสวนป่าปฏิบัติธรรม วัดมัชฌันติการาม
ขอบคุณเครดิตข้อมูลจาก https://km.dmcr.go.th/c_1/s_350/d_6478